Sandıklı'da adetlerimizden 3-ÜÇ etek

Sandıklı’da düğünlerimizde adet 3=ÜÇ ETEK

Üç etek Yörük kadın giysisidir. Yörük kadınları bellerine kalın kuşak bağlayıp don giyerler. Donun üzerine üç etek bağlarlar. Eteğin iki parçası önde bir parçası da arkadadır.
Yörük kadını atla, deveyle bir yerden bir yere göç ederken / giderken arkadaki eteğine çocuğunu bağlardı. Konargöçer olan Yörükler at ve deveyi nakil aracı olarak kullanmışlardır. Bunu hala zaman, zaman göçerlerde görmekteyiz.
Öndeki sağ tarafa bağlanan parçaya da erzakını (ekmek, peynir, zeytin, vs.) yiyecek nesi varsa sağ tarafındaki eteğine doldurur bağlardı. Diğer taraftaki sol yanındaki eteğine ise sapanda kullanacağı büyüklükte yeteri kadar taş bulundururdu.
Sen şimdi ne taşı decen demi.
Bu taşlar yolculuk esnasında eskiden yol kesiciler, eşkıyalar, bu seyir halindeki Yörüklerin yolunu keserlerse bey onlarla mücadele ederken gerideki kadını da elindeki sapanla sol yanına doldurduğu taşları sapanla eşkıyalara atardı. Yani bir nevi beyine destek olurdu. Eşkıyalar ile böyle bir durumla karşılaşınca kadın taş toplayacak hali yok ya. Bulunduğu yerden oda karınca kararınca mücadelesini verirdi. Düşüne biliyor musun karı koca ilişkisini Allahın aşkına şu birlik beraberliğe bak. Hayat müşterek diye işte buna denir.
Şimdi bizim bu yörelerimiz Yörük ve Türkmen boyundan gelmeyiz. Bu âdetimiz giysimiz hala devam etmektedir. Ama değişime uğrayarak
Bugünkü üç etek Arkası düz önü iki parçalıdır. Eskiden olduğu gibi, arkadaki düz parça topuklara kadar sarkar. Öndeki iki parça ise bele dolanır. Hint kumaşından yapılmış üzeri altın veya gümüş sırma işlemelidir. Dantellere harç adı verilir. Gümüş ya da altın kemer aksesuarlarını oluşturur. Düğünlerimizde kına gecesi, duvak veya özel günlerimizde bayanlar tarafında hala giyiliyor. Birçok evimizde üç etek mevcuttur. Olmayanlar da düğünlerinde kına gecelerinde duvaklarda olanlardan alarak giyilmektedir.

Üç etek’i geçmiş tarihlerde ilçemizdeki ileri gelen ulemanın da giydiği bilinmektedir. Erkeklerin bu üç eteği giymesi kesimi bol vücut hatlarını belli etmediğinden tesettüre uygun olduğundan giyimi tercih edilmiştir. Üç eteğin üç ayrı parça olması da hareket etmeyi kolaylaştırmaktadır. Aynı güney doğudaki insanlarımızın şalvar, orta doğudaki insanların fistan giymesi ile aynı amacı taşımaktadır.

Değerli okuyucularım bu yazı Bolvadinli Dr. Muharrem Bayar’la yapılan muhabbetten derledim. Geçmiş zaman olur ki hayali cihana değer. 02/02/2010
(aozeski@hotmail.com)